Cursus Kunst en Cultuur: Van Gustav Klimt tot Claude Debussy

Europa rond 1900. Belle Epoque en Fin-de-Siecle

De Grote Wereldtentoonstelling in Parijs van 1900 is een triomf voor de Franse Art Nouveau of Jugendstill. De eerste Metrolijn wordt in de lichtstad in gebruik genomen met ingangen ontworpen door Guimard in de nieuw populaire stijl. Alphonse Mucha is verantwoordelijk voor de vormgeving van het paviljoen van Bosnië-Herzegovina. Naast zijn wereldberoemde affiches zal hij later monumentale schilderijen maken. Juwelen naar Mucha zijn ontwerp, vervaardigd door Fouquet, schitteren in de de vitrines tijdens de expositie.

Zelfbewust flaneert de trotse burgerij langs paviljoenen waarin de culturen en de laatste technische uitvindingen worden getoond. De eerste geluidsfilm is te zien, electrische trappen en een bewegend trottoir worden gebruikt, diesel en electromotoren gedemonstreerd.

De Pont Alexandre III, het Petit Palais en het Grand Palais, maar ook het Gare de Lyon en uit restanten van de expositiepaviljoens samengestelde de La Ruche worden gebouwd. Dit laatste is een drie verdieping tellend gebouw dat later onderdak zal bieden aan jonge kunstenaars en schrijvers zoals Matisse, Chagall, Modigliani en Apollinaire.

De Europese cultuur is in de greep van bewegingen als het symbolisme, Post-impressionisme, decadentisme en naturalisme en meer...

Belgie en Nederland: Art Nouveau, Beurs van Berlage, Rijksmuseum

België is een van de bakermatten van de Art Nouveau. Victor Horta en Henri van der Velde geven de nieuwe decoratiestijl vorm én inhoud. Art Nouveaul begint aan een triomftocht over de wereld,tot in China toe. Aangepast aan de lokale smaak en inzichten krijgt het vaak een eigen naam. In Italië als Liberty Style, in Groot Brittannië als Modern Style, in Oostenrijk als Wiener Secession.

In Nederland creëert een reclameaffiche voor de Delftsche Slaolie van de symbolistische schilder Jan Toorop deNederlandse benaming, slaoliestijl.

De bouw van de Beurs van Berlage in Amsterdam is een reactie op het werk van Pierre Cuypers die dankzij de bemoeienissen van Victor de Steurs en Alberdink Thijm onder andere het Rijksmuseum kon bouwen. De Beurs van Berlage verwezelijkt het ideaal van het samen gaan van verschillende artistieke disciplines. In de beurs van architect Berlage wordt zijn architectuur ondersteund en uitgewerkt met een decoratieprogramma uit de koker van dichter Albert Verwey. Jan Toorop ontwerpt de tegeltableaus.

George Hendrik Breitner vertegenwoordigt de Amsterdamse School in de schilderkunst. De dynamiek van de stad is onder andere zijn thema. Werken van Herman Gorter en Louis Couperus oogsten veelbewondering. De eerste omarmt het socialisme. Louis Couperus hangt de dandy uit en zijn werk representeert stromingen als naturalisme, symbolisme en decadentisme.

Wenen; De Wiener Secession

Het Oosterijkse Habsburgse Rijk is in zijn nadagen. De afbraak van de verdedigingswerken van de stad Wenen schept ruimte voor de aanleg van de Ringstrasse. Hier verrijzen gebouwen in verschillende neostijlen.

De stad bruist van vernieuwing.

Sigmund Freud ontwikkelt zijn theorie over het onderbewuste en de psycho-analyse. Ernst Mach is een groot filosoof en als natuurkundige een voorloper van Albert Einstein. Gustav Mahler dirigeert en componeert grootse symfoniën. Nog verneiuwender en radicaler is zijn leerling Arnold Schönberg.

Gustav Klimt richt met anderen de kunstenaatsvereniging Wiener Secession op die de Schone Kunsten (schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur) wil verenigen met de toegepaste kunsten (ontwerp en decoratie). De architect Otto Wagner bouwt in de Weense variant van de Jugendstill, de Wiener Secession.

Tegenover de Hofburg verrijst een modernistisch gebouw dat mede geïnspireerd is door de flatgebouwen van de Chicago School. Keizer Frans Jozef vindt het zo lelijk dat hij weigert nog langer die uitgang te nemen.

Frankrijk; Cézanne, Toulouse Lautrec, Debussy, Art Nouveau

Frankrijk is een leidend centrum in de culturele wereld.

Buiten Parijs is een grondlegger van de moderne kunst actief, de postimpressionist Paul Cezanne. Hij schildert diverse keren de Mont Saint Victoir en probeert de ruimtelijke weergave nieuw te definiëren. In Parijs schildert Toulouse Lautrec het nachtleven. De Beeldhouwer Rodin werkt aan de Poorten van de Hel, zijn symbolistische meesterwerk. Het is zijn inspiratiebron voor zijn andere werken als De Kus en De Denker. Zijn aardse sculputure staan in een lange historische traditie die begint met Donatello. Zijn talentvolle leerlinge Camille Claudel is zijn geliefde en artistieke rivale.

De componist Claude Debussy schept nieuwe klankkleuren en verzet zich heftig tegen zijn betiteling als impressionistisch componist. Erik Satie zet tegenover het monumentale van Wagener en Mahler zijn ogenschijnlijke simpele en transparante muziek. Het is het gouden tijd vak van de Franse Klassieke Muziek.

En verder

Oscar Wilde hangt in Groot Brittanë de Dandy uit. Schildert Edvard Munch zijn angsten. Verheerlijkt Alma Tadema de klassieke oudheid. En schept de grote brand van Chicago ruimte voor een nieuwe architectuur,de wolkenkrabber.

Alles in een wereld waarin de gegoede burgerij het leven viert, maar aan de andere zijde armoede geleden wordt. Het is een wereld waar vouwen voor hun rechten opkomen. Een wereld waarboven de eerste wolken van sociale conflicten en de komende oorlog aan het samentrekken zijn. In de koffiehuizen in Wenen en op de terassen van Parijs is men zich daar niet van bewust.

Docent: drs. Harry Velema. Hij geeft ruim 20 jaar de cursus waarin hij zijn brede en diepe kennis met enthousiasme en humor etaleert.

Lessen: 1 x 12 keer in 2024. Met een voortzetting van 13 keer in 2025

Bel vrijblijvend 0229-245016 of 06-53649695 voor meer informatie of aanmelding. of mail naar mail@instituutdante.nl Klik hiervoor het versturen van uw mailtje

Start Cursus in de week van 17 september 2024

Inschrijven voor 13 weken kost € 269,- (Wordt vervolgd in 2025)